Ciąża na Urlopie Wychowawczym
Ciążą lub porób z trakcie urlopu wychowawczego nie przerywa automatycznie tego urlopu. Warto jednak rozważyć rezygnację z urlopu wychowawczego gdyż może być to dla nas bardziej korzystne niż dalsze pozostanie na nim.
Ciąża na urlopie wychowawczym
Jeżeli w trakcie urlopu wychowawczego zajdziemy w kolejną ciążę mamy do wyboru 2 warianty działania. Pierwszy z nich zakłada pozostanie na urlopie wychowawczym. W przypadku jeżeli urlop ten kończy się po dniu porodu wówczas pozostaniemy na wychowawczym przez cały okres ciąży. Jeżeli natomiast kończy się przed dniem porodu wówczas część ciąży spędzimy na wychowawczym, a część w pracy – ewentualnie na zwolnieniu lekarskim o ile będą ku temu wskazania medyczne. W wariancie tym nie musimy dopełniać żadnych formalności. Jesteśmy na urlopie wychowawczym i po prostu go kontynuujemy. Musimy natomiast pamiętać o jednej bardzo ważnej rzeczy. W przypadku choroby w trakcie urlopu wychowawczego nie przysługuje nam zasiłek chorobowy. Jeżeli zatem przewidujesz, że przez całą lub większą część ciąży będziesz chora (tak np. rokuje lekarz prowadzący ciążę) warto rozważyć drugi wariant działania czyli powrót do pracy i wręczenie zwolnienia lekarskiego. Dzięki temu otrzymasz zasiłek chorobowy który w przypadku choroby w trakcie ciąży wynosi aż 100% podstawy (patrz artykuł „Zwolnienie lekarskie w trakcie ciąży„). Ponadto za czas powrotu do pracy (nawet jeżeli wrócimy ze zwolnieniem lekarskim) będzie naliczany urlop wypoczynkowy (nie jest on naliczany kiedy jesteśmy na urlopie wychowawczym). Będziemy go mogli wykorzystać np. po zakończeniu urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego (patrz artykuł „Urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim / rodzicielskim”). Warto zatem „zbierać” ten urlop bo dzięki niemu będziemy mogli dłużej zostać z dzieckiem w domu.
Aby zrealizować drugi wariant działania, czyli powrót do pracy i wręczenie zwolnienia lekarskiego, musimy najpierw zrezygnować z urlopu wychowawczego. W tym celu musimy złożyć odpowiedni wniosek w tej sprawie do naszego pracodawcy. Pamiętajmy jednak aby wniosek złożyć nie później niż 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy. Jeżeli dotrzymamy tego terminu wówczas pracodawca będzie zobowiązany przyjąć nas do pracy. Jeżeli natomiast wniosek złożymy bez zachowania tego terminu wówczas przyjęcie nas do pracy będzie zależne od decyzji pracodawcy. Więcej na ten temat w artykule „Wnioskowanie oraz rezygnacja z urlopu wychowawczego”.
A zatem, składamy wniosek o rezygnację z urlopu wychowawczego po czym w pierwszym dniu powrotu do pracy informujemy pracodawcę, że jesteśmy w ciąży i wręczamy zwolnienie lekarskie (oczywiście takie które mówi o chorobie w okresie ciąży). Jeżeli zwolnienia nie mamy od razu to warto wręczyć zaświadczenie lekarskie stwierdzające ciążę. Chodzi o to aby dostarczyć dokument poświadczający o tym, że jesteśmy w ciąży (albo zwolnienie lekarskie w związku z chorobą w okresie ciąży albo zaświadczenie lekarskie stwierdzające ciążę). A w przypadku jeżeli nie mamy żadnego z tych dokumentów po prostu ustnie poinformujmy pracodawcę o ciąży. Chodzi o to aby do czasu aż nie dostarczymy zwolnienia lekarskiego firma traktowała nas w sposób szczególny z uwzględnieniem wszystkich przywilejów jakie Kodeks pracy przewiduje dla kobiet w ciąży.
Poród na urlopie wychowawczym
Wiemy już co robić z okresem ciąży jeżeli przypadnie on na urlop wychowawczy. Teraz zastanówmy się co dalej. Przychodzi dzień porodu a po nim okres rodzicielstwa. Tu możliwe są 3 warianty działania uzależnione od tego jakie decyzje co do urlopu wychowawczego podęliśmy będąc w ciąży.
Jeżeli będąc w ciąży przerwaliśmy urlop wychowawczy wówczas sprawa jest prosta. Po porodzie automatycznie rozpoczynamy urlop macierzyński. Możemy również skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Za okres urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego otrzymujemy zasiłek macierzyński.
W przypadku natomiast jeżeli będąc w ciąży podjęliśmy decyzję o pozostaniu na urlopie wychowawczym wówczas możemy albo:
a) dalej pozostać na urlopie wychowawczym na okres po porodzie,
lub
b) przerwać urlop wychowawczy przed porodem po to aby po porodzie rozpocząć urlop macierzyński a po nim ewentualnie rodzicielski.
Zastanawiając się nad wariantem wyboru należy pamiętać, że poród nie przerywa automatycznie urlopu wychowawczego. Nie ma tu automatycznego przejścia na urlop macierzyński. Urlop wychowawczy jest kontynuowany tak długo aż nie upłynie jego termin lub po prostu go nie przerwiemy. Jeżeli zatem chcemy zgodnie z wariantem a) pozostać na urlopie wychowawczym wówczas nie musimy podejmować żadnych formalnych działań. Jeżeli natomiast chcemy zgodnie z wariantem b) przejść na urlop macierzyński wówczas musimy zrezygnować z urlopu wychowawczego. Musimy po prostu złożyć u naszego pracodawcy odpowiedni wniosek w tej sprawie.
Kolejna istotna sprawa. Wybór wariantu a) w którym nie przechodzimy na urlop macierzyński nie oznacza, że nie jesteśmy uprawnieni do otrzymania zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek otrzymamy i to na takich samych zasadach jak byśmy byli na urlopie macierzyńskim. Zasiłek ten będzie nam przysługiwał za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. Jeżeli zatem urodziło nam się jedno dziecko wówczas zasiłek będziemy otrzymywać przez 52 tygodnie (okres odpowiadający 20 tygodniom urlop macierzyńskiego oraz 32 tygodniom urlopu rodzicielskiego). Liczba ta zwiększa się jeżeli przy jednym porodzie urodziły się bliźniaki lub większa liczba dzieci. Mamy tu zatem do czynienia z sytuacją w której zasiłek macierzyński otrzymujemy będąc na urlopie wychowawczym. Prawo do tego zasiłku otrzymujemy z dniem porodu.
Przykład
Kobieta korzysta z urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko w terminie od 1 stycznia 2017 do 31 grudnia 2018 (2 lata). W połowie 2017 roku urodziła kolejne dziecko. W takim przypadku urlop wychowawczy nie ulega przerwaniu (jest cały czas kontynuowany) natomiast kobieta przez okres 52 tygodni ma prawo do zasiłku macierzyńskiego (jest to okres odpowiadający 20 tygodniom urlop macierzyńskiego plus 32 tygodniom urlopu rodzicielskiego)
W sytuacji jeżeli okres pozostały do wykorzystania urlopu wychowawczego jest krótszy niż okres odpowiadający wymiarom urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wówczas po zakończeniu urlopu wychowawczego kobieta ma prawo do pozostałej części urlopów macierzyńskiego oraz/lub rodzicielskiego.
Przykład
Kobieta korzysta z urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko w terminie od 1 stycznia 2017 do 31 grudnia 2018 (2 lata). Na 4 tygodnie przed zakończeniem urlopy wychowawczego rodzi kolejne dziecko. W takim przypadku:
- przez okres ostatnich 4 tygodni urlopu wychowawczego kobieta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego,
- po zakończeniu urlopu wychowawczego kobieta ma prawo do pozostałej części urlopu macierzyńskiego w wymiarze 16 tygodni (20 tygodni urlopu macierzyńskiego pomniejszamy o 4 tygodnie odpowiadające okresowi który przypadł w okresie urlopu wychowawczego – okres kiedy kobieta pobierała zasiłek macierzyński).
- po wykorzystaniu 16 tygodni urlopu macierzyńskiego kobieta ma prawo do 32 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego jest udzielany na podstawie skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka. Kobieta przedstawia ten dokument dla swojego pracodawcy (lub ZUSu w przypadku jeżeli jest np. przedsiębiorcą).
Na koniec należy wskazać, że jeżeli wybierzemy wariant b) czyli zrezygnujemy z urlopu wychowawczego przechodząc na urlop macierzyński i rodzicielski wówczas za okres ten będzie nam naliczany urlop wypoczynkowy (nie jest on naliczany kiedy jesteśmy na urlopie wychowawczym). To argument przemawiający za wyborem tego wariantu. Uzbierany urlop wypoczynkowy będziemy mogli wykorzystać np. zaraz po urlopach macierzyńskim czy rodzicielskim.
