Ciąża na Urlopie Macierzyńskim lub Urlopie Rodzicielskim
Jeżeli w trakcie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego zajdziemy w kolejną ciążę warto rozważyć rezygnację z części urlopu rodzicielskiego, powrót do pracy z jednoczesnym wręczeniem zwolnienia lekarskiego. Działanie takie może nam się opłacać ponieważ zasiłek chorobowy w okresie ciąży jest wyższy niż zasiłek macierzyński.
Na początek przypomnijmy sobie jakiej wysokości jest zasiłek chorobowy w okresie ciąży a jakiej zasiłek macierzyński.
Zasiłek chorobowy w okresie ciąży wynosi 100% podstawy (mówią w dużym skrócie otrzymamy tyle ile wynosi nasza pensja). Zasiłek tej wysokości jest wypłacany w odniesieniu do każdego rodzaju choroby która przypada w okresie ciąży (choroba ta nie musi mieć związku z ciążą). Nawet jeżeli w okresie ciąży przytrafi nam się np. przeziębienie wówczas i to schorzenie będzie podstawą do otrzymania zasiłku chorobowego wysokości 100% podstawy.
Zasiłek macierzyński to zasiłek wypłacany w okresie urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. Urlop macierzyński jako urlop obowiązkowy jest udzielany automatycznie i nie trzeba o niego wnioskować. Urlop rodzicielski jest opcjonalny i jest udzielany na wniosek pracownika. Sposób kalkulacji zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego zależy od tego kiedy zawnioskujemy o urlop rodzicielski:
- jeżeli o urlop rodzicielski zawnioskujemy „z góry” tj. nie później niż 21 dni po porodzie wówczas zasiłek macierzyński zarówno za okres urlopu macierzyńskiego jak również urlopu rodzicielskiego (łącznie 12 miesięcy) wyniesie 80% podstawy (otrzymamy 80% naszej dotychczasowej pensji).
- jeżeli o urlop rodzicielski zawnioskujemy „z dołu” tj. później niż 21 dni po porodzie wówczas:
- za pierwsze 6 miesięcy tj. za okres urlopu macierzyńskiego oraz pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (lub 8 tygodni jeżeli w jednym porodzie urodziła się dwójka lub więcej dzieci) zasiłek macierzyński wyniesie 100% podstawy (otrzymamy 100% dotychczasowej pensji),
- za kolejne 6 miesięcy tj. za pozostałą część urlopu rodzicielskiego (26 tygodni) zasiłek macierzyński wyniesie 60% podstawy (otrzymamy 60% dotychczasowej pensji).
Więcej na ten temat w artykule „Zasiłek macierzyński”. Podsumowanie w tabeli poniżej.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego | |||
w okresie urlopu macierzyńskiego | za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego* | za pozostałe 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. | |
6 miesięcy | 6 miesięcy | ||
Kobieta składa wniosek o urlop rodzicielski „z góry” czyli nie później niż 21 po porodzie. | 80% podstawy | 80% podstawy | 80% podstawy |
Kobieta składa wniosek o urlop rodzicielski „z dołu” czyli po upływie 21 dni po porodzie. | 100% podstawy | 100% podstawy | 60% podstawy |
* lub 8 tygodni jeżeli w jednym porodzie urodziła się dwójka lub więcej dzieci.
Jak zatem widać z powyższej tabeli niezależnie od tego czy wystąpimy o urlop rodzicielski z góry czy też z dołu zawsze zasiłek macierzyński w okresie ostatnich 26 tygodni tego urlopu (6 miesięcy) będzie mniejszy niż 100% podstawy. W zależności od wybranego wariantu wnioskowania o urlop rodzicielski, zasiłek ten wyniesie albo 80% albo 60% podstawy (patrz ostatnia kolumna tabeli)
Dlatego jeżeli zajdziemy w ciążę i wiemy, że ze względów medycznych nie jesteśmy zdolni do pracy wówczas opłaca nam się rezygnacja z ostatnich 16 tygodni tego urlop rodzicielskiego i niejako „przejście” z zasiłku macierzyńskiego (wysokości albo 80% albo 60% podstawy) na zasiłek chorobowy dla kobiet w ciąży (wysokości 100% podstawy).
Jak tego dokonać?
Wariant 1
Jeżeli w chwili kiedy dowiedzieliśmy się o ciąży jeszcze nie wystąpiliśmy o urlop rodzicielski wówczas wystąpmy tylko o 6 tygodni tego urlopu. Jest to część urlopu rodzicielskiego kiedy otrzymujemy zasiłek macierzyński 100% podstawy. Z tej części nie opłaca nam się rezygnować. Natomiast po upływie 6 tygodni wracamy do pracy i wręczamy zwolnienie lekarskie. W efekcie będziemy otrzymywać zasiłek chorobowy 100% podstawy zamiast zasiłku macierzyńskiego 60% podstawy.
Wariant 2
W przypadku jeżeli o urlop rodzicielski już wystąpiliśmy i uzyskaliśmy go „z dołu” wówczas zrezygnujmy z ostatnich 26 tygodni tego urlopu pozostawiając 6 tygodni. Dalsze kroki działania są identyczne jak powyżej. Po 6 tygodniach rodzicielskiego wracamy do pracy i wręczamy zwolnienie lekarskie. Słabością tej sytuacji jest to, że z urlopu rodzicielskiego udzielonego „z dołu” możemy zrezygnować wyłącznie za zgodą pracodawcy. Od jego decyzji będzie zależało czy uda nam się cała operacja. Więcej na temat rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w artykule „Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego”.
Wariant 3
W przypadku jeżeli o urlop rodzicielski zawnioskowaliśmy „z góry” wówczas podobnie jak w wariancie 2 składamy rezygnację z ostatnich 26 tygodni tego urlopu. W tym przypadku zgoda pracodawcy nie jest wymagana. Jest on zobowiązany przepisami prawa do uznania naszego wniosku o rezygnację z urlopu. Ważne w tym wariancie jest to, że rezygnując z urlopu rodzicielskiego udzielonego z góry otrzymamy od pracodawcy (lub ZUS) jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego wypłaconego w okresie urlopu macierzyńskiego. Wyrównanie będzie dotyczyło zasiłku naliczonego w wysokości 80% podstawy do 100% tej podstawy (więcej na ten temat w artykule „Zasiłek macierzyński”). To oznacza, że w tym wariancie działania odniesiemy identyczną korzyść finansową jak w poprzednich dwóch wariantach.
Powstaje pytanie czy cała operacja naprawdę sie opłaca. Przeanalizujmy to na prostym przykładzie.
Przykład 1
Kobieta urodziła jedno dziecko nabywając prawo do 20 tygodni urlopu macierzyńskiego oraz 32 tygodni urlopu rodzicielskiego. Łącznie 52 tygodnie czyli rok. Urlop macierzyńskie już rozpoczęła. W trakcie zaszła w kolejną ciążę. Ze względów medycznych lekarz zalecił jej „oszczędny” tryb życia i dużo odpoczynku. Gdyby kobieta chodziła do pracy wówczas otrzymałaby zwolnienie lekarskie. W tej sytuacji kobieta postanowiła o powrocie do pracy i złożeniu zwolnienia lekarskiego. Ponieważ nie złożyła jeszcze wniosku o urlop rodzicielski dlatego (zgodnie z wariantem 1) wystąpiła jedynie o 6 tygodni tego urlopu. Po upływie tego okresu wróciła do pracy i wręczyła zwolnienie. Załóżmy w kalkulacji, że podstawa zasiłku (macierzyńskiego, chorobowego) w jej przypadku wynosi 4.000 zł (w dużym skrócie jest to jej średnie miesięczne wynagrodzenie).
W poniższej tabeli znajdują się świadczenia jakie kobieta otrzymywałaby przez rok gdyby pozostała na urlopie rodzicielskim. Łącznie daje to kwotę 38.400 zł.
Zasiłek macierzyński | RAZEM (za 12 miesięcy) |
|
w okresie urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) oraz za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego
(6 miesięcy) |
w okresie pozostałych 26 tygodni urlopu rodzicielskiego
(6 miesięcy) |
|
100% podstawy | 60% podstawy | |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 100% = 24.000 zł |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 60% = 14.400 zł |
= 24.000 zł + 14.400 zł = 38.400 zł |
W poniższej tabeli znajdują się świadczenia jakie kobieta otrzymywałaby przez rok po rezygnacji z części urlopu rodzicielskiego. Łącznie daje to kwotę 48.000 zł.
Zasiłek macierzyński w okresie urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) oraz za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego
(6 miesięcy) |
Zasiłek chorobowy w okresie ciąży
(6 miesięcy) |
RAZEM (za 12 miesięcy) |
100% podstawy | 100% podstawy | |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 100% = 24.000 zł |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 100% = 24.000 zł |
= 24.000 zł + 24.000 zł = 48.000 zł |
W związku z powyższym kobieta na danej operacji zyskuje 9.600 zł (różnica pomiędzy kwotą 48.000 zł a 38.400 zł).
Przykład 2
W przykładzie 2 założymy identyczną sytuację jak w przykładzie 1. Przyjmiemy jedynie, że kobieta wystąpiła wcześniej o urlop rodzicielski a wniosek w tej sprawie złożyła „z góry”. To oznacza, że realizujemy wariant 3. W tym celu musi złożyć do pracodawcy wniosek o rezygnację z 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. Pozostanie na tym urlopie tylko przez 6 tygodni. Ponadto kobieta będzie musiała wystąpić o wyrównanie zasiłku macierzyńskiego wypłaconego za okres urlopu macierzyńskiego oraz pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (łącznie 6 miesięcy) do 100% podstawy.
W poniższej tabeli znajdują się świadczenia jakie kobieta otrzymywałaby przez rok gdyby pozostała na urlopie rodzicielskim. Łącznie daje to kwotę 38.400 zł.
Zasiłek macierzyński | RAZEM (za 12 miesięcy) |
|
w okresie urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) oraz za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego
(6 miesięcy) |
w okresie pozostałych 26 tygodni urlopu rodzicielskiego
(6 miesięcy) |
|
80% podstawy | 80% podstawy | |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 80% = 19.200 zł |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 80% = 19.200 zł |
= 19.200 zł + 19.200 zł = 38.400 zł |
W poniżej tabeli znajdują się świadczenia jakie kobieta otrzymywałaby przez rok po rezygnacji z części urlopu rodzicielskiego z uwzględnieniem wyrównania zasiłku macierzyńskiego, Łącznie daje to kwotę 48.000 zł.
Zasiłek macierzyński w okresie urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) oraz za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego
(6 miesięcy) |
Zasiłek chorobowy w okresie ciąży
(6 miesięcy) |
Jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres 6 miesięcy | RAZEM (za 12 miesięcy) |
80% podstawy | 100% podstawy | (100% – 80%) podstawy | |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 80% = 19.200 zł |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x 100% = 24.000 zł |
= 6 miesięcy x 4.000 zł x (100% – 80%) = 4.800 zł |
= 19.200 zł + 24.000 zł + 4.800 zł = 48.000 zł |
W związku z powyższym kobieta na danej operacji zyskuje 9.600 zł (różnica pomiędzy kwotą 48.000 zł a 38.400 zł). Kwota ta jest identyczna jak w wariancie 1.
Na koniec warto dodać, że jeżeli po rezygnacji z urlopu rodzicielskiego wracamy do pracy i nie mamy jeszcze zwolnienia lekarskiego wówczas koniecznie poinformujmy pracodawcę, że jesteśmy w ciąży a najlepiej wręczmy od razy zaświadczenie lekarskie stwierdzające ciążę. Chodzi o to aby do czasu aż nie dostarczymy zwolnienia lekarskiego firma traktowała nas w sposób szczególny z uwzględnieniem wszystkich przywilejów jakie Kodeks pracy przewiduje dla kobiet w ciąży.